Fiber optik kablolar, zelzele dedektörleri olarak kullanılabilir!

Okyanusların tabanından geçen fiber optik kablolar ağır, düşük maliyetli diziler aracılığıyla zelzeleler için erken ihtarlar verebilir. İşte detaylar…

Modern irtibat ağlarımızın temel bileşenleri olan fiber optik kabloların düşündüğümüzden daha çok yararlı olabileceğini biliyor muydunuz? Yüksek süratli internet ve bilgi transferi için kanal misyonu görmenin ötesinde, bu kablolar artık doğal sarsıntı dedektörleri olarak da kullanılmak üzere araştırılıyor.

Fiber optik kabloların yalnızca sarsıntıları tespit etmekle kalmayıp tıpkı vakitte sismik olayların detaylarını da yakalayabiliyor

Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nde (Caltech) yapılan yeni bir araştırma, fiber optik kabloların yalnızca zelzeleleri tespit etmekle kalmayıp birebir vakitte sismik olayların karmaşık detaylarını da yakalayabildiğini ortaya koydu.

Yeni çalışmada Caltech araştırmacıları, bu kabloların yalnızca zelzeleleri tespit etmekten daha fazlasını yapabileceğini gösterdiler. Araştırmacılar, 100 kilometrelik bir fiber-optik kablo segmenti kullanarak, 6 büyüklüğündeki daha büyük bir zelzele içindeki dört küçük sismik olayın zamanlamasını ve yerlerini yanlışsız bir halde belirlediler.

Araştırmacılar tarafından kullanılan tekniğe dağıtılmış akustik algılama (DAS) ismi veriliyor ve bu yol daha evvel boru sınırlarını ve elektrik kablolarını kusurlara karşı korumak için kullanılıyordu. DAS, optik fiberler aracılığıyla lazer ışık darbeleri göndererek fiberdeki kusurlardan geri yansıyan sinyallerin yoğunluğunu ölçüyor.

Bu formül, sismik aktivitenin neden olduğu hafif fiber esneme yahut büzülmelerin bile tespit edilmesini sağlıyor. Araştırmacılar, bu darbelerin geri dönüş vaktini tahlil ederek, kablo uzunluğu boyunca bir bozukluğun tam olarak ne vakit ve nerede meydana geldiğini belirleyebiliyorlar.

Sismik izleme için fiber optik kabloların potansiyeli hayli büyük. Klâsik sismometrelerin yerleştirilmesi ve bakımı maliyetli. Bunun tam bilakis fiber optik kablolar halihazırda geniş alanları kapsayacak halde mevcut.

Araştırmacılar bu ağlardan yararlanarak erken zelzele ihtar sistemleri için kapsamlı, düşük maliyetli bir sismik sensör ağı oluşturabilirler. Lakin, ağır bir sismik dizinin ürettiği büyük hacimli bilgilerin işlenmesi ve depolanması üzere teknik karmaşıklıkların da üstesinden gelinmesi gerekiyor.

Çalışmanın sonuçları sarsıntı tespitinin ötesine uzanıyor; sismik araştırmaları temelden değiştirebilir. Mevcut optik kabloların sismik dizilere dönüştürülebilmesiyle, araştırmacılar daha evvel görülmemiş seviyede sismik bilgiye erişim sağlayabilir. Bu bilgi zenginliği zelzelelerin daha yeterli anlaşılmasını sağlayabilir ve potansiyel olarak daha tesirli erken ikaz sistemlerinin geliştirilmesine yardımcı olabilir.

Ancak burada doğal ki telekomünikasyon şirketlerinin de fiber optik kablolarını bilim insanlara birer yatırım niteliğinde sağlaması gerekiyor. Siz ne düşünüyorsunuz? Niyetlerinizi yorumlarda bizlerle paylaşmayı lütfen unutmayın.